Kiswahili https://www.ajol.info/index.php/ksh <i>Kiswahili</i> is an interdisciplinary international journal devoted to the study of Kiswahili language, linguistics and literature. Its main aim is to gather and disseminate under a single cover a wide variety of research and discussion of fundamental concern to all those scholars who have an interest in Kiswahili language, linguistics and literature. en-US Copyright is owned by the journal. massamba45@gmail.com (D.P.B. Massamba) iks@udsm.ac.tz (F.N. Joster (Associate Editor/Mhariri Msaidizi)) Tue, 30 Jan 2024 07:54:06 +0000 OJS 3.3.0.11 http://blogs.law.harvard.edu/tech/rss 60 English-induced Semantic Expansion in Swahili https://www.ajol.info/index.php/ksh/article/view/263733 <p>Equivalent lexical terms in different languages rarely match in all their shades of meanings. For example, a lexical term, which is a&nbsp; polyseme in language A, is not necessarily a polyseme in language B with which it is in contact. However, this study reports a context&nbsp; where equivalents in different languages influence each other’s scopes of meaning in a multilingual context. This corpus analysis reveals that a sizeable number of Swahili monosemes have changed to polysemes in emulating English polysemous equivalents with which they&nbsp; are in contact. The analysis reveals that this powerful language-induced meaning expansion starts in less formal media, such as the&nbsp; press, before spreading to formal media, such as the dictionary and the book.</p> Dunlop Ochieng Copyright (c) 2024 https://www.ajol.info/index.php/ksh/article/view/263733 Tue, 30 Jan 2024 00:00:00 +0000 A Systematic Description of Imbrication in Nyakyusa https://www.ajol.info/index.php/ksh/article/view/263735 <p>This paper offers a systematic description of imbrication in Nyakyusa (M31). The review of the literature indicates that, in Nyakyusa, imbrication, a phonological change involving the opaque difference between the input and output forms in the -ile suffix, has not been systematically described. Hence, the paper offers this description by identifying triggering conditions and reconstructing the&nbsp; phonological processes shaping imbrication. Data for this paper were collected in Kyela district through a review of written texts,&nbsp; narrative stories, observation and interviews. The findings indicate that the syllable structure of the verb is the main determinant of&nbsp; imbrication in Nyakyusa. Quite obviously, the process of imbrication involves the deletion of the consonant in the -ile, followed by&nbsp; metathesis whereby the last consonant of the stem fills the empty slot caused by the deletion of [l]. Then, various adjustments that&nbsp; follow, i.e., vowel coalescence, vowel deletion, vowel rising, leftward spread of vowel, and vowel lengthening, are meant to resolve hiatus.&nbsp; The paper concludes that, based on the review of literature, although imbrication is common in some Bantu languages, we noted some&nbsp; conditions and phonological processes shaping imbrication to be language specific. In this view, this paper recommends a systematic&nbsp;&nbsp; comparative description of imbrication in other Bantu languages.</p> Nichodamus Robinson Copyright (c) 2024 https://www.ajol.info/index.php/ksh/article/view/263735 Tue, 30 Jan 2024 00:00:00 +0000 Faida ya Kujifunza kwa Kuegemea Mfumo wa Isimu ya Kiswahili: Mfano wa China https://www.ajol.info/index.php/ksh/article/view/263736 <p>Makala<sup>3 </sup>hii inachunguza changamoto na faida zilizopo kwa wanaojifunza Kiswahili kwa kutumia mifumo ya kiada iliyopo nchini China.&nbsp; Mifumo hii inaweza kujumuishwa katika makundi mawili4 . Kundi la kwanza ni mfumo ulioenea nchini China, kama maeneo mengine&nbsp; ulimwenguni, ambao hugawa nomino katika umoja na wingi kama kielelezo kikuu. Kundi la pili ni mfumo ambao umetungwa kwa&nbsp; kuiegemea isimu ya Kiswahili na ya lugha yake mame ya Kibantu. Data zilikusanywa uwandani kwa njia ya hojaji na mahojiano ya ana kwa&nbsp; ana. Mbinu zilizotumika katika uchanganuzi wa data ni mkabala wa kimaelezo. Uchambuzi uliongozwa na Nadharia ya Uamilifu.&nbsp; Matokeo yanaonesha kuwa mfumo ulioenea China si tofauti na ule ulioanzishwa nyakati za ukoloni, wakati ambapo mfumo wa isimu ya&nbsp; Kiswahili haukutambulika na hata manufaa yake katika utunzi wa mitaala na vitabu vya Kiswahili hayakutiliwa maanani. Ingawa hali hii&nbsp; huonekana kama inawafaa wanaoanza kujifunza Kiswahili angalau mwanzoni, baada ya muda mfupi huwa bayana kuwa baadhi ya&nbsp; masuala yanayofundishwa katika lugha hii hayaelezeki kwa njia mwanana kimfumo.&nbsp;</p> Ning Yi, Fredrick Maiso Bosire Copyright (c) 2024 https://www.ajol.info/index.php/ksh/article/view/263736 Tue, 30 Jan 2024 00:00:00 +0000 Dhima ya Ngoma katika Tamthiliya ya Kiswahili ya Kimajaribio: Mfano kutoka Lina Ubani (1984) https://www.ajol.info/index.php/ksh/article/view/263738 <p>Makala hii inachunguza dhima ya ngoma katika tamthiliya ya Kiswahili ya kimajaribio. Tafiti kuhusu matumizi ya ngoma katika tamthiliya&nbsp; ya Kiswahili ya kimajaribio zimeishia katika ngazi ya kubainisha tu pasi na kuchambua dhima zake. Kitendo cha kubainisha tu bila&nbsp; kuchambua dhima za ngoma katika tamthiliya ya Kiswahili ya kimajaribio hakioneshi umuhimu wa kipengele hicho cha kifasihi simulizi&nbsp; katika kazi za fasihi andishi. Data za makala hii zilipatikana maktabani kwa kusoma tamthiliya ya Lina Ubani kisha kuchambua dhima ya&nbsp; ngoma. Uchambuzi wa data za makala hii umeongozwa na Nadharia ya Uamilifu. Matokeo ya utafiti huu yanaonesha kuwa ngoma ina&nbsp; dhima za kifani na kimaudhui katika tamthiliya ya Kiswahili ya kimajaribio.</p> Aneth Kasebele Copyright (c) 2024 https://www.ajol.info/index.php/ksh/article/view/263738 Tue, 30 Jan 2024 00:00:00 +0000 Uathirianomatini wa Kimtindo katika Ushairi wa Kiswahili: Mfano wa “Utenzi wa Hati” na “Utenzi wa Mwanakupona” https://www.ajol.info/index.php/ksh/article/view/263743 <p>Bakhtin (1981) anaeleza kwamba matini za kifasihi huathiriana na kuhusiana. Kila matini ya kifasihi ina sauti zinazoingiliana na kuhusiana&nbsp; na matini nyingine zilizopo, zilizopita au zijazo. Hata hivyo, Bakhtin haoni kama ushairi una uathiriano na ushairi mwingine sawia kama&nbsp; inavyojitokeza katika riwaya. Baadhi ya wataalamu waliohakiki “Utenzi wa Hati” na “Utenzi wa Mwanakupona” wanadai kuwa tenzi hizi&nbsp; zimeathiriana. Makala hii inalenga kudhihirisha uathirianomatini wa kimtindo kati ya “Utenzi wa Hati” na “Utenzi wa Mwanakupona”&nbsp; katika ushairi wa Kiswahili. Makala hii imeongozwa na Nadharia ya Usemezano ya Bakhtin. Ingawa, kwa mujibu wa nadharia hiyo, riwaya&nbsp; ndio utanzu unaotegemea zaidi uathiriano na matini nyingine kuliko ushairi, makala hii inapanua mawanda yake kwa kuchunguza&nbsp; uathiriano wa kimtindo katika ushairi. Matokeo ya utafiti huu yameonesha kuwapo kwa uathiriano wa muundo, msamiati, majibizano na&nbsp;&nbsp; tamathali za semi.</p> Ali H. Chembea, Furaha J. Chai, Rocha M. Chimerah Copyright (c) 2024 https://www.ajol.info/index.php/ksh/article/view/263743 Tue, 30 Jan 2024 00:00:00 +0000 Trying the Sails from the Lamu Archipelago to the Arabian Gulf: The ‘death’ of <i>Mtepe</i> and Subsequent Rise of <i>Jahazi</i> https://www.ajol.info/index.php/ksh/article/view/263745 <p>Matondoni<sup>2 </sup>village in the Lamu archipelago<sup>3</sup> is known for its<em> jahazi</em> (dhow) building tradition. The Swahili used to build dhows without&nbsp; using nails. Such dhows were known as <em>mtepe (pl. mitepe)</em>. This article traces why <em>mtepe</em> became extinct and discusses jahazi building&nbsp; traditions, beliefs, dances and sacrifices in Matondoni village. These include <em>jahazi</em> launch feast, sewing and trying the sail and the role of&nbsp; the women’s vugo 4 dance. In addition, it investigates Swahili navigation and astronomy, from the Lamu archipelago to Arabia. The&nbsp; article establishes that jahazi became more popular than <em>mtepe</em> due to the need for a stronger vessel to promote the emerging maritime&nbsp; economy. The article finds that <em>jahazi</em> did not immediately replace mtepe, but the two coexisted until <em>jahazi</em> became the vessel of choice,&nbsp; which stopped the production of <em>mtepe.</em>&nbsp;</p> Tom Olal Copyright (c) 2024 https://www.ajol.info/index.php/ksh/article/view/263745 Tue, 30 Jan 2024 00:00:00 +0000