Main Article Content
'n Kognitief-linguistiese ondersoek na tydsvergestalting in DJ Opperman se gedig <i>Dennebol</i>
Abstract
A cognitive linguistic investigation of time differentiation in a narrative poetic text. This article utilises the principles of Cognitive Rhetoric, as set out in previous articles (Spruyt, 2000; 2001), to show that the analytical framework for the description of time differentiation in actual language usage can also be applied to a fictional narrative text, by analysing DJ Opperman's poem Dennebol. Firstly, it is shown that mental spaces are used to construct meaning by formulating a central inference, or theme, in a story. As the theme deals with eternal, timeless truths the human consciousness construes the theme in the present tense. Secondly, it is shown that the story also structures the chronological course of the events in the form of time frames, where projections are made from the present tense to other time frames. Within these time frames the chronological course of a series of causally related events are construed as event frames.
In hierdie artikel word aangetoon hoe tyd tekstueel en kontekstueel in 'n narratiewe teks vergestalt word deur 'n ontleding van DJ Opperman se gedig Dennebol. Hierdie ontleding geskied aan die hand van die algemene beginsels van die Kognitiewe Retoriek, soos in vorige artikels (Spruyt, 2000; 2001) uiteengesit. Daar word eerstens aangedui dat dinkruimtes gebruik word om betekenis te konstrueer deur middel van 'n storie waaruit 'n tema gekonstrueer word. Omdat dit in die tema oor ewige, tydlose waarhede gaan, word die tema in die menslike bewussyn in die teenwoordige tyd gekonstrueer. Tweedens word aangetoon dat die storie ook die chronologiese verloop van die gebeure in die vorm van tydrame vervat, vanwaar vanuit die teenwoordige tyd na ander tydrame geprojekteer word. Binne hierdie verskillende tydrame word die chronologiese verloop van 'n reeks kousale verwante gebeure in die vorm van gebeurerame aangebied.
(S/ern Af Linguistics & Applied Language Stud: 2001 19(1&2): 97-110)
In hierdie artikel word aangetoon hoe tyd tekstueel en kontekstueel in 'n narratiewe teks vergestalt word deur 'n ontleding van DJ Opperman se gedig Dennebol. Hierdie ontleding geskied aan die hand van die algemene beginsels van die Kognitiewe Retoriek, soos in vorige artikels (Spruyt, 2000; 2001) uiteengesit. Daar word eerstens aangedui dat dinkruimtes gebruik word om betekenis te konstrueer deur middel van 'n storie waaruit 'n tema gekonstrueer word. Omdat dit in die tema oor ewige, tydlose waarhede gaan, word die tema in die menslike bewussyn in die teenwoordige tyd gekonstrueer. Tweedens word aangetoon dat die storie ook die chronologiese verloop van die gebeure in die vorm van tydrame vervat, vanwaar vanuit die teenwoordige tyd na ander tydrame geprojekteer word. Binne hierdie verskillende tydrame word die chronologiese verloop van 'n reeks kousale verwante gebeure in die vorm van gebeurerame aangebied.
(S/ern Af Linguistics & Applied Language Stud: 2001 19(1&2): 97-110)
