Article Sidebar
Published:
Mar 16, 2005Keywords:
Afrikaans literature André Brink Marxism Afrikaans literatuur André P. Brink Marxisme
Article Details
Issue
Section
Articles
The copyright for material published in Tydskrif vir letterkunde rests with the authors.
Main Article Content
André P. Brink en de marxistische literatuuropvatting
Abstract
André Brink and the Marxist notion of literature [Dutch]
In 1990 the Cape literary critic Ampie Coetzee published a thought-provoking essay under the title Letterkunde & Krisis.\'n Honderd jaar Afrikaanse letterkunde en Afrikaner-nasionalisme. (“Literature and Crisis. One Hundred Years of Afrikaans Literature and Afrikaner Nationalism”). Coetzee appeals for a Marxist appraisal of Afrikaans literature from the past up to the late 1980s. In Coetzee\'s opinion the notions of class warfare, of base and superstructure, of materialism and dialectics are essential to an understanding of historical development. Not many literary works in Afrikaans meet these requirements. Authors like Elisabeth Eybers and N.P. van Wyk Louw find no favour with Coetzee in spite of the innovations in their poems and plays. But, what about André Brink? Does he conform to Coetzee\'s criteria? The South African Publication Board pursued his novels on the grounds of their subversive, revolutionary nature. Even Brink\'s novels do not find favour with Coetzee. Brink\'s literary criticism demonstrates a profound knowledge of Marxist philosophical and Marxist cultural practice presuppositions in so-called socialist countries. He however refuses to write fiction within the framework of “socialist realism”. He is aware of the complex relationship between material and mental production and he has taken notice of the derailments within Marxist cultural politics. On the other hand, in order to improve social conditions in South African society, Brink, in his novels Looking on Darkness (1973/1974) A Chain of Voices (1982) and Rumours of Rain (1978), is deeply concerned with social analysis. His novels do not make class distinctions but distinguish between the brave and the craven during the years of social and political opposition. This leads to another observation. It struck the author of this essay that the subject matter of human labour, including that of actual production and the social relations of labour in factories and on the mines, plays a lesser role in contemporary Afrikaans literature. Most authors have academic backgrounds; they tend to write about human life outside the place of industrial work.
Key Words: Afrikaans literature, André Brink, Marxism.
André P. Brink en de marxistische literatuuropvatting
In 1990 publiceerde de Kaapse literatuurwetenschapper Ampie Coetzee een uitdagend opstel onder de titel Letterkunde & Krisis.\'n Honderd jaar Afrikaanse letterkunde en Afrikaner-nasionalisme. Hierin pleit Coetzee voor een marxistische benadering en beoordeling van Afrikaanstalige letterkunde vanaf het verleden tot het heden. In de visie van Coetzee zijn de begrippen “klassestrijd”, “Basis en bovenbouw” en “dialectisch materialisme” van essentiële betekenis om de historische ontwikkelingen te kunnen begrijpen. Het valt niet mee voor literaire werken in het Afrikaans om aan deze vereisten te voldoen. Zelfs vernieuwende schrijvers zoals Elisabeth Eybers en N.P. Van Wyk Louw vinden geen genade in de ogen van Coetzee. Maar, hoe staat het met de romans van André P. Brink? Voldoen die wel aan de norm? Zelfs ten aanzien van de romans van Brink maakt Coetzee een voorbehoud. Brink\'s vele opstellen en studies op het gebied van de literatuurwetenschap tonen zijn grondige kennis aan van de vooronderstellingen van de marxistische filosofie en van de marxistische culturele praktijk in de zogenaamde socialistische landen. Brink kent het marxisme, maar hij weigert om fictie te schrijven volgens het kader van het “socialistisch realisme”. Hij is zich terdege bewust van de ingewikkelde relatie tussen materiële en geestelijke productie. En hij heeft kennis genomen van de ontsporingen binnen de marxistische cultuurpolitiek in communistische landen. Aan de andere kant is Brink met zijn romans als “Kennis van de avond”, “Houd-den-Bek” en “Geruchten van Regen” zeer sterk betrokken bij sociale analyse met het doel om de sociale verhoudingen in de Zuid-Afrikaanse maatschappij te helpen verbeteren. Zijn romans maken geen onderscheid tussen klassen maar tussen de dappere enkelingen en de lafhartigen gedurende de jaren van sociale en politieke oppositie. De voorafgaande gedachten leiden tot een aanvullende observatie. Het heeft de schrijver van dit essay getroffen dat het gebied van de menselijke arbeid, met inbegrip van de feitelijke wijzen van productie en van de sociale verhoudingen in hun interactie met de werkomstandigheden in fabrieken en mijnen, een zeer ondergeschikte rol speelt in de hedendaagse Afrikaanstalige literatuur. De meeste schrijvers hebben een academische achtergrond. Zij neigen ertoe om over het menselijk leven te schrijven buiten de poorten van de industriële productie.
Trefwoorden: Afrikaans literatuur, André P. Brink, Marxisme.
Tydskrif vir Letterkunde Vol. 42(1) 2005: 43-54
In 1990 the Cape literary critic Ampie Coetzee published a thought-provoking essay under the title Letterkunde & Krisis.\'n Honderd jaar Afrikaanse letterkunde en Afrikaner-nasionalisme. (“Literature and Crisis. One Hundred Years of Afrikaans Literature and Afrikaner Nationalism”). Coetzee appeals for a Marxist appraisal of Afrikaans literature from the past up to the late 1980s. In Coetzee\'s opinion the notions of class warfare, of base and superstructure, of materialism and dialectics are essential to an understanding of historical development. Not many literary works in Afrikaans meet these requirements. Authors like Elisabeth Eybers and N.P. van Wyk Louw find no favour with Coetzee in spite of the innovations in their poems and plays. But, what about André Brink? Does he conform to Coetzee\'s criteria? The South African Publication Board pursued his novels on the grounds of their subversive, revolutionary nature. Even Brink\'s novels do not find favour with Coetzee. Brink\'s literary criticism demonstrates a profound knowledge of Marxist philosophical and Marxist cultural practice presuppositions in so-called socialist countries. He however refuses to write fiction within the framework of “socialist realism”. He is aware of the complex relationship between material and mental production and he has taken notice of the derailments within Marxist cultural politics. On the other hand, in order to improve social conditions in South African society, Brink, in his novels Looking on Darkness (1973/1974) A Chain of Voices (1982) and Rumours of Rain (1978), is deeply concerned with social analysis. His novels do not make class distinctions but distinguish between the brave and the craven during the years of social and political opposition. This leads to another observation. It struck the author of this essay that the subject matter of human labour, including that of actual production and the social relations of labour in factories and on the mines, plays a lesser role in contemporary Afrikaans literature. Most authors have academic backgrounds; they tend to write about human life outside the place of industrial work.
Key Words: Afrikaans literature, André Brink, Marxism.
André P. Brink en de marxistische literatuuropvatting
In 1990 publiceerde de Kaapse literatuurwetenschapper Ampie Coetzee een uitdagend opstel onder de titel Letterkunde & Krisis.\'n Honderd jaar Afrikaanse letterkunde en Afrikaner-nasionalisme. Hierin pleit Coetzee voor een marxistische benadering en beoordeling van Afrikaanstalige letterkunde vanaf het verleden tot het heden. In de visie van Coetzee zijn de begrippen “klassestrijd”, “Basis en bovenbouw” en “dialectisch materialisme” van essentiële betekenis om de historische ontwikkelingen te kunnen begrijpen. Het valt niet mee voor literaire werken in het Afrikaans om aan deze vereisten te voldoen. Zelfs vernieuwende schrijvers zoals Elisabeth Eybers en N.P. Van Wyk Louw vinden geen genade in de ogen van Coetzee. Maar, hoe staat het met de romans van André P. Brink? Voldoen die wel aan de norm? Zelfs ten aanzien van de romans van Brink maakt Coetzee een voorbehoud. Brink\'s vele opstellen en studies op het gebied van de literatuurwetenschap tonen zijn grondige kennis aan van de vooronderstellingen van de marxistische filosofie en van de marxistische culturele praktijk in de zogenaamde socialistische landen. Brink kent het marxisme, maar hij weigert om fictie te schrijven volgens het kader van het “socialistisch realisme”. Hij is zich terdege bewust van de ingewikkelde relatie tussen materiële en geestelijke productie. En hij heeft kennis genomen van de ontsporingen binnen de marxistische cultuurpolitiek in communistische landen. Aan de andere kant is Brink met zijn romans als “Kennis van de avond”, “Houd-den-Bek” en “Geruchten van Regen” zeer sterk betrokken bij sociale analyse met het doel om de sociale verhoudingen in de Zuid-Afrikaanse maatschappij te helpen verbeteren. Zijn romans maken geen onderscheid tussen klassen maar tussen de dappere enkelingen en de lafhartigen gedurende de jaren van sociale en politieke oppositie. De voorafgaande gedachten leiden tot een aanvullende observatie. Het heeft de schrijver van dit essay getroffen dat het gebied van de menselijke arbeid, met inbegrip van de feitelijke wijzen van productie en van de sociale verhoudingen in hun interactie met de werkomstandigheden in fabrieken en mijnen, een zeer ondergeschikte rol speelt in de hedendaagse Afrikaanstalige literatuur. De meeste schrijvers hebben een academische achtergrond. Zij neigen ertoe om over het menselijk leven te schrijven buiten de poorten van de industriële productie.
Trefwoorden: Afrikaans literatuur, André P. Brink, Marxisme.
Tydskrif vir Letterkunde Vol. 42(1) 2005: 43-54
